Elektriciteit en aarding en aardedraad
Aarding / aardedraad van een elektra-installatie is de verbinding van installaties en apparaten met de aarde (grond) zodat /spanning in de aarde kan wegvloeien die anders op het apparaat of de installatie kan komen te staan. Hierdoor voorkom je gevaarlijke spanning op je huisinstallatie en de apparaten die je hierop aan wil sluiten.
Symbolen:
Geaard stopcontact (bescherming klasse I Indeling elektrische arbeidsmiddelen): apparaten en verlichtingsarmaturen voorzien van dit symbool, moeten aangesloten worden op een geaard stopcontact. Dus een 3 aderig kabel of apparaten snoer.
Dubbele isolering (bescherming klasse II Indeling elektrische arbeidsmiddelen): Apparaten met dit symbool zijn dubbel geïsoleerd. De behuizing bevat geen geleidende materialen.
Wijze van aarding / aardedraad in woning!
Woningen en gebouwen kunnen op verschillende manieren geaard worden:
- TT-aardingssysteem
- TN-aardingssysteem (met als varianten: TN-C; TN-S en TN-C-S)
- IT-aardingssysteem
De eerste letter geeft de relatie tussen het verdeelnet (bron) en de aarde; ofwel de wijze van aarding van de voedingsbron:
- T: rechtstreekse verbinding van een punt (sterpunt) met de aarde (T = terre).
- I: isolatie van alle actieve delen ten opzichte van de aarde (I = isoler).
De tweede letter geeft de relatie tussen de elektrische installatie en de aarde; ofwel wijze van aarding van de metalen omhulsels van de apparatuur:
- T: rechtstreeks geaard door middel van aardelektrode (T = terre).
- N: verbonden met de geaarde beschermingsgeleider van het verdeelnet (N = neutre).
- U: metalen omhulsel van de apparatuur zijn onderling met elkaar verbonden, maar niet opzettelijk geaard (U = unearthed).
- M: metalen omhulsel van de apparatuur zijn onderling met elkaar verbonden en verbonden met het sterpunt van de voedingsbron, maar niet opzettelijk geaard (M = métallique).
De eventuele derde of vierde letter bepalen de uitvoering van de nulleider en van de beschermingsgeleider (aarddraad).
- S: de nulleider en aardgeleider worden uitgevoerd als afzonderlijke geleiders (S = separation).
- C: één geleider vervult de functie van aardgeleider en nulleider (C = compose).
Er zijn 4 manieren waarop een installatie geaard kan zijn. (afbeelding hiernaast is van een aardelektrode of aardpen)
-
Met een aard-elektrode (er zijn 3 type)
- Draadelektroden
- Kopermantelelektrode
- Fundatie aarding
-
Aarding op de waterleiding;
-
Aarding via het elektriciteitsnet van het energiebedrijf;
-
Een collectief aardnet rondom meerdere woningen;
Aardpen of aard-elektrode
De aardelektrode (aardpen) maakt contact met de aarde. De aardpen moet voldoende diep in de grond geslagen worden. Diepte van de aardpen is afhankelijk van vele omstandigheden. De aardpen is verbonden met de aardrail in de groepenkast. Voor de rest van uitleg van het aarding systeem zie onderstaand hoofdstuk: Aarding systeem in woning
Aarding op de waterleiding:
Bij oudere huizen kan het voorkomen dat de elektrische installatie is geaard via de
waterleiding. Daarbij gaat het in de meeste gevallen om elektrische installaties van
voor 1975. Ook bij jongere installaties is dit systeem van aarding niet uitgesloten.
De aardleiding zorgt ervoor dat de elektriciteit via de aarde wegvloeit in geval van een
defect. Aarding via een metalen waterleiding voldeed goed. Maar door de toepassing
van steeds meer (niet-geleidende) kunststof waterleidingbuizen is deze manier van
aarding onbruikbaar geworden en kunnen er zich levensgevaarlijke situaties voordoen.
Aarding en aardedraad in woning
Elektrische apparaten worden geaard door een aardedraad. De geelgroene aardedraad bevind zich naast de bruine en de blauwe draad in de voeding en aansluitkabel van het apparaat. De stekker van het apparaat wordt in het stopcontact geplaatst zodat het apparaat met stroom gevoed wordt. In geaarde stopcontacten is een zogeheten randaarde aanwezig die verbinding maakt met de geaarde stekkers van de apparaten. Een contactdoos met aarde is duidelijk herkenbaar aan twee metalen pinnetjes. Het ene pinnetje zit boven en het andere pinnetje zit onder, deze pinnetjes staan verticaal ten opzichte van de twee horizontaal aangebrachte gaatjes voor de fase en de nul die in elke contactdoos aanwezig zijn.
Een geaarde stekker is meestal rond en bevat een metalen gleuf die precies past op de twee metalen pinnetjes van de geaarde contactdoos.
Uiteraard dient in een geaarde contactdoos een aarde draad te worden verbonden met de pinnetjes. Ditzelfde geld voor de geaarde stekker die volgens de voorschriften moet zijn samengesteld. Via het stopcontact is de aardedraad via een elektra systeem (mantelbuizen, centraal en lasdozen) aangesloten op de groepenkast aardrail en de aardelektrode in de groepenkast. De aardedraad is altijd geelgroen van kleur.
Deze geelgroene markering bestaat uit dunne groene en gele strepen die in de lengterichting op de isolatie van de aardedraad zijn aangebracht. De aardedraad is van koper net als de meeste andere kleuren installatiedraden. Alleen de geelgroene installatie draad is aangesloten op de groepenkast aardrail en dus de aardelektrode.
In nieuwe woningen worden vanaf 1997 alleen maar geaarde stopcontacten toegepast. In oudere woningen kan het zijn dat bijvoorbeeld alleen de badkamer en de keuken geaarde stopcontacten hebben.
* Kennis: Er mogen conform het laatste bouwbesluit en NEN 1010 alleen maar wandcontactdozen worden geïnstalleerd die geaard zijn. Deze verplichting geldt alleen voor nieuw aangelegde elektrische installaties, of bij een ingrijpende uitbreiding van een bestaande installatie.
Vochtige ruimtes brengen extra risico’s met zich mee op het gebied van elektriciteit. Water geleid elektriciteit goed waardoor naast de aanwezige apparatuur nog meer in de omgeving onder spanning kan komen te staan. Daarom geleden voor vochtige ruimtes en tijdelijk vochtige ruimtes extra strenge regels met betrekking tot de aarding. In een badkamer dient een aanvullende potentiaalvereffening te worden aangebracht. Met deze potentiaalvereffening wordt een spanning tussen twee gelijktijdig aanraakbare, geleidende delen tegengegaan.
In badkamers kunnen verschillende metalen onderdelen en installaties aanwezig zijn. Voorbeelden hiervan zijn een badkuip, waterleidingen, afvoeren, douchbakken en radiatoren. Metalen onderdelen die in de badkamer aanwezig zijn dienen apart geaard te zijn. Deze aarding dient te worden gemaakt met een blank vertinde koperdraad die ononderbroken is. Deze vertinde koperdraden dienen te worden verbonden in een speciale doos met aansluitklemmen. Vanuit deze doos loopt een draad naar de aardrail die geplaatst is in de groepenkast. De aardrail is verbonden met de aardelektrode die in de grond is geplaatst.
Feit: een huiseigenaar is zelf verantwoordelijk is voor een deugdelijke aarding installatie.
Tip: Of uw elektra installatie goed geaard is, is “”visueel”” niet te controleren of te zien. Bij een ondeugdelijke aarding kunnen toestellen gewoon functioneren. Maar als het fout gaat, kan het apparaat wel onder spanning komen te staan. Ons advies is om de aardelektrode 1 x per 10 jaar door een elektrotechnisch installateur te laten controleren.
Tip: Bij verhuizing, verbouwing of aanpassingen aan de elektra-installatie is het van belang om even goed stil te staan bij de aarding. Het kan bijvoorbeeld zijn dat u geaard bent via de waterleiding maar dat hier na een verbouwing kunststof leidingen voor worden gebruikt die de stroom niet meer kunnen afvoeren.
Wanneer u twijfelt of de aarding in orde is of hoe uw installatie is geaard, raadpleeg dan een erkend installateur
Zoek u toch meer informatie over uitleg aardedraad, schakeldraad en fasedraad klik dan op bedrading.
Wat doet een Aardlekschakelaar
De aardlekschakelaar in de meterkast moet niet verward worden met aarde of aarding. Deze schakelaar meet of de in- en uitgaande stroom gelijk blijft. Is dit niet het geval dan klopt er iets niet in de installatie en onderbreekt de schakelaar de totale stroomtoevoer. Dit is een extra beveiliging op alle installaties (in ieder geval bij woningen vanaf 1975) maar moet niet verward worden met aarding in de woning. Kijk voor meer uitleg over de groepenkast op de pagina over meterkasten.
Aarding is een belangrijk onderdeel van de elektriciteitsinstallatie. Laat u goed adviseren door een goede installateur als hierover onduidelijkheden ontstaan.
Voor meer technische detail informatie over aarding: zie deze site: http://www.aarding.info/
Voor gebruik van deze informatie zie onze Disclaimer
Het werken aan elektriciteit, stroom en elektra installaties brengen gevaren met zich mee. Het is bij het werken met elektriciteit belangrijk dat u weet wat u doet. Schakel daarom tijdig een erkende elektra aannemer of installateur in. Zie ook deze link: veilig werken aan elektra voorkomen gevaar
Kan iemand mij vertellen waarom de aardingskabel vanaf de verwarmingsleiding vanaf de ketel op zolder naar het aardingsblok in de meterkast van vertind koper moet zijn? Mag dit ook van flexibel koperdraad met een coating erom heen?
tegen oxidatie (kopergroen). Koperoxide is giftig. Dieren verblijven w.o stallen, mogen geen blootliggende koperen leidingen worden toegepast en voor mensen is het ook niet gezond.
Bedankt voor deze nuttige informatie over aarding. We zijn net verhuisd naar een jaren 30-woning en de meterkast en bedrading zijn aan renovatie toe. Mijn vrouw wil het door een handige oom laten doen. Ik ben daar wat sceptisch over en zeker nu ik dit lees, haal ik er echt liever een vakman bij.
moet iedere aarde draad per fase naar de meterkast gebracht worden of mag je ook een aarde die al gebruik wordt bij een andere fase gebruiken.
Ja dan mag. Maar niet de nul-fase, want dat lopen de groepen door elkaar. In de zekeringskast komen immers ook alle aarddraden bij elkaar.
Misschien mag je een aarde van een andere groep gebruiken omwille van elektrische veiligheid, maar omwille van elektromagnetische compatibiliteit is het aanbevolen om altijd de aarde mee te voeren met de bijbehorende fase en nul om te voorkomen dat er aardlussen ontstaan.
Aardlussen kunnen allerlei problemen veroorzaken.
Wat men ook weleens wil doen is aarden op de verwarming. Hoewel de verwarming geaard is, is het geen aarde en mag dus ook niet als zodanig gebruikt worden. Doe iedereen dus een plezier en aard zoals het hoort. Dat houdt in een geaarde wandcontactdoos dient vanaf de centraaldoos of groepenkast gevoed te worden d.m.v. 3 draden. Fase, Nul en Aarde. Aardedraden erbij trekken is over het algemeen een kleine moeite. Mijn advies is om ook naar elke schakelaar nul en aarde aan te leggen, dan kun je er altijd nog een schakelaar met wandcontactdoos van maken.
Als ik in een woning kom met ongeaarde wandcontactdozen en er staat geen renovatie op de planning dan trek ik overal aarde en eventuele nuldraden bij en vervang alle ongeaarde wandcontactdozen met geaarde exemplaren en schakelaars vervang ik door exemplaren met een wandcontactdoos.