Verlichting dimmer 

Een dimmer  is een (elektra) schakelaar (draai- of schuif) waarmee de stroom of spanning naar verlichting geregeld kan worden met als resultaat dat met de lichtsterkte van een lamp gevarieerd kan worden.  Je kan de verlichtingssterkte dus handmatig regelen.

Dimmen: werkwoord: lampen minder fel laten schijnen , licht temperen

Er zijn zoveel soorten dimmers en bijbehorende prijzen welke moet u hebben?

 

 

Voor antwoord op deze vraag moet u de volgende feiten weten:

• Welke type lichtbron lamp wilt u dimmen.  (led, halogeen, spaarlamp);
• Kan de lamp gedimt worden.  (zie logo´s op aankoopdoos, of op de lamp);
• Bij verlichting spotjes:  wel of geen gebruik van een transformator  (230 volt omzetten naar 12 volt);

Tip: LED lampen zijn niet in combinatie met een conventionele dimmer te

gebruiken. Bij het aansluiten van een LED lamp op een ’normale’ dimmer kan deze gaan knipperen, zoemen of trillen. Ook kan de lamp zelfs kapot  gaan. De electronica in een LED lamp werkt anders dan een halogeenlamp of gloeilamp. De dimmer moet hiervoor geschikt zijn, daarom wordt er bij LED lampen gebruikt gemaakt van een LED dimmer.  Hieronder meer uitleg welke dimmer voor welke lamp en hoe te herkennen.

 Welke lichtbronnen / lampen zijn dimbaar

Gloeilampen en halogeenlampen zijn vanwege de eenvoudige techniek vrijwel altijd goed dimbaar*.  (* mits u een dimbare lichtbron en een passende dimmer gebruikt) De meeste spaarlampen zijn niet dimbaar.  TL buizen zijn in principe niet dimbaar en meeste led is niet dimbaar, maar er zijn ook dimbare ledververlichting.

Om u het makkelijk te maken vind u hieronder de meest gangbare types lampen. Vanuit dit feit weet u wel dimmer te kopen / kiezen.

• Spaarlamp
• Gloeilamp of 230 volt halogeenlamp
• 12 volt halogeenlamp
• LED lamp

Kijk naar Symbool op dimmer en lamp. 

Kijk naar dimbaarheid symbool.  Op dimmers en op de verpakking van lampen staat een  dimbaarheidssymbool.  Een dimbaarheidssymbool geeft aan welke soort dimmer of lichtbron geschikt is. De letters betekenen het volgende:

De vuistregel die u dient aan te houden bij het dimmen van verlichting:

• Als er R op de dimmer staat dan is de dimmer geschikt voor gloeilampen en 230 volt halogeen.

• Als er C op de dimmer staat dan is de dimmer geschikt voor gloeilampen,  230 volt halogeen, 12 volt halogeen, dimbare LED-lampen en dimbare spaarlampen.

• Als er L op de dimmer staat dan is de dimmer geschikt voor gloeilampen, 230 volt halogeen en sommige van deze dimmers kunnen ook LED dimmen. Dit dient dan wel specifiek op de dimmer te zijn vermeld.

Tip: Als er meer lampen op 1 dimmer  aangesloten zijn, zorg er voor dat de verlichtingbron (lamp) dezelfde wattage hebben.  Overschrijd niet de maximale capaciteit van dimmer, dit voorkomt het doorbranden van de zekering.  (maximale capaciteit staat vaak op de dimmer of op de aankoopverpakking)

Detail uitleg dimbaarheid symbolen

R dimmers (gloeilampen en 230 volt halogeen)

R dimmers zijn resistieve (ohm last,  dimmen door middel van spanningsverlaging) dimmers en dimmen gloeilampen en 230 volt halogeenlampen. Bij aanschaf van een R dimmer dient u op het bereik van de dimmer te letten, dit staat aangegeven in minimaal wattage – maximaal wattage. Uw lamp dient binnen opgegeven wattage te blijven.

Praktijk: Heeft U een lamp op 230 Volt en op de verpakking staat dat de lamp dimbaar is en de lamp is 60 W  dan bent U het eenvoudigst en goedkoopst uit.  U kunt dan een ‘standaard’-dimmer kopen.  Dit is een gewone 230V dimmer.   De letter die gebruikt wordt om deze dimmer aan te geven is ‘R.

L dimmers (dimbare LED-lampen)

L dimmers zijn inductieve (fase-aansnijding) dimmers en dimmen gloeilampen, 230 volt halogeenlampen, 12 volt halogeenlampen met een spoel / gewikkelde transformator en als het is aangegeven op de dimmer ook dimbare LED-lampen.

C dimmers (12 volt halogeen met electronische transformator)

C dimmers zijn capactieve (fase-afsnijding) dimmers en dimmen gloeilampen, 230 volt halogeenlampen, 12 volt halogeenlampen met een elektrische transformator en dimbare LED-lampen. Bovenstaande dimmer is een capacitieve dimmer, let op het minimale aangesloten wattage voor deze dimmer.

Dubbele dimmer

Twee dimmers in één. Op een dubbele dimmer sluit u twee verschillende lichtpunten aan, die onafhankelijk van elkaar bediend worden. Zo kunt u bijvoorbeeld vanaf één plek twee lichtpunten dimmen*. (* indien er zwarte en bruine elektra draden lopen van dimmer naar lichtpunt)

Voordeel dubbele dimmer

Dubbele dimmers werken ruimtebesparend, u heeft immers maar één in plaats van twee dimmer nodig. Oftewel: één inbouwdoos nodig waar u één basiselement in plaatst. Ook werken ze kostenbesparend, u schaft immers maar één in plaats van twee producten aan.

Nadeel dubbele dimmer

Een mogelijk nadeel is dat de bedieningsknoppen (draaiknoppen) kleiner zijn dan bij een enkele dimmer, waardoor de bediening wellicht wat minder prettig gaat. Tevens is het maximaal belastbare vermogen lager, inherent aan het feit dat de elektronica en daarmee samenhangende potentiële warmteafvoer van twee dimmers samengevoegd zijn in één compacte behuizing.

Verlichting spotjes dimmen

Inbouwspots kunnen in vrijwel ieder interieur worden toegepast. Inbouwspots zijn zeer geschikt als gerichte verlichting en kunnen ook heel goed als decoratieve verlichting worden gebruikt. . Of in een modern interieur waarbij opvallende hang- en vloerverlichting juist erg storend is.
Soorten inbouwspots:
• inbouwspots op 230 volt netspanning
• halogeen inbouwspots op 230 volt netspanning
• halogeen inbouwspots op 12 volt laagspanning

Halogeen inbouwspots op 230 volt netspanning
Dit zijn halogeen inbouwspots die direct op het 230 volt-netwerk worden aangesloten. Het verschil tussen de normale inbouwspots en de halogeen inbouwspots, is dat er bij de halogeen inbouwspots gebruik gemaakt wordt van halogeenlampjes.  Daarnaast zijn er modellen verkrijgbaar met spaar- en Led – lichtbronnen (LET OP: er zijn dimbare en niet dimbare spaar- en Led-lichtbronnen). Door de grote licht opbrengt is halogeenverlichting energiezuiniger dan gloeilampen. Het heldere halogeenlicht zorgt ervoor dat kleuren niet vervormd worden en levert tevens een krachtig,
helder licht dat ook zeer geschikt is als werkverlichting. In combinatie met een dimmer is halogeenlicht ook heel goed toepasbaar als sfeerverlichting. Het voordeel van halogeen inbouwspots op 230 volt is dat er geen transformator nodig is om de spots aan te kunnen sluiten op het 230 volt-netwerk. De halogeen inbouwspots op 230 volt kunnen alleen gedimd worden met een gewone gloeilampdimmer. Deze is voordeliger dan een halogeendimmer.

Halogeen inbouwspots op 12 volt laagspanning
Bij halogeen inbouwspots op 12 volt wordt altijd een transformator gebruikt. Een transformator is een klein kastje dat 230 volt netspanningsstroom omzet in 12 volt laagspanningsstroom. Laagspanning is veiliger dan 230 volt netspanning.  Halogeen inbouwspots op 12 volt zijn veiliger dan halogeen inbouwspots op 230 volt. De lichtsterkte van deze halogeen inbouwspots kunt u gemakkelijk dimmen met een speciale halogeendimmer. Wanneer er een transformator wordt meegeleverd, dan staat dit op de verpakking vermeld. Dat kan in de vorm van tekst zijn, of in de vorm van onderstaand symbool.

Er zijn namelijk twee soorten transformatoren. Een gewikkelde transformator ook wel spoelentransformator genoemd. Het andere type is de elektronische transformator. Deze tweede komt tegenwoordig meer voor. Dat is omdat deze trafo’s kleiner, lichter en goedkoper gemaakt kunnen worden. Maar je moet met zekerheid vaststellen welke soort jij te pakken hebt, om teleurstelling te voorkomen. Voor beide type transformatoren heb je namelijk een ander type dimmer nodig. De dimmer voor een spoelentrafo wordt aangeduid met de letters ‘L’. De dimmers geschikt voor elektronische trafo’s met de letters ‘C’. Vaak zie je er ook nog een ‘R’ bij staan. Dit omdat lampen waar slechts een normale ‘R’-dimmer voor nodig is, ook gedimd kunnen worden met een ‘L’ of ‘C’ dimmer.

Universeel dimbare trafo’s                                                                                                                            Tegenwoordig bestaan er steeds meer universeel dimbare trafo’s. Deze dimmers kunnen zowel met dimmers bedoeld voor gewikkelde als elektronische trafo’s gedimd worden. Dat betekent dus nog niet dat ze ook met een gewone 230V dimmer samen kunnen werken. Zo universeel zijn ze nog net niet. Het voordeel van deze trafo’s is dus dat je zowel met een dimmer voor elektronische als voor gewikkelde (spoelen) trafo uit de voeten kunt. Niet iedere lijn van schakelmateriaal heeft een dimmer voor gewikkelde trafo’s in het assortiment. Maar een dimmer voor elektronische trafo’s is nagenoeg altijd wel verkrijgbaar.

Vermogen van de dimmer

Het laatste punt waar je op moet letten is het vermogen of wattage van de dimmer. Dimmers hebben vaak een minimaal en maximaal vermogen. Het is zaak ervoor zorg te dragen dat het verbruikte vermogen niet buiten dat bereik valt. Meestal werkt het licht of dimmen niet goed als je te weinig vermogen afneemt. In dat geval valt het direct op dat er iets niet in de haak is. In andere gevallen lijkt het misschien toch goed te werken. Zo ook wanneer de dimmer te zwaar belast wordt. Dat kan de levensduur van de dimmer verkorten of andere schade opleveren. Blijf daarom altijd binnen het opgegeven vermogensbereik.

Installatie draad verlichting dimmer

 

Wanneer je met een standaard schakelaar een lamp in je woning AAN of UIT schakelt, is de aansluiting op deze schakelaar 2-draads (je sluit 2 draden erop aan, bruin als fase en zwart als draad naar de lamp). Bij deze schakelaar is dus geen blauwe draad (nul) aanwezig en nodig.

Zie voor uitleg over de draadkleuren ook de pagina over bedrading.

Kleine dimmer storingen oplossen:

Dimmer (Led) potentiemeter.

Op veel dimmers zit een potentiemeter (schroef).  Omdat LED-lampen bijna niets verbruiken en in een heel laag bereik dimmen willen deze lampen nog wel eens knipperen. Door de potentiemeter met een schroevendraaier te stellen kunt u dit grotendeels verhelpen. Gedimde LED-lampen kunnen ook even gaan knipperen als zij op dezelfde stroomgroep zijn aangesloten als de koelkast, tv, wasmachine of droger (of elk ander elektrisch apparaat wat veel wattage verbruikt). Omdat LED-lampen heel gevoelig zijn voor spanning van het net en omdat er piekspanning ontstaat bij inschakeling van deze apparaten, gaan de LED-lampjes even knipperen.